Genetische code: Mama
Mandarijn vererft dominant. Het blijkt dat wanneer je twee Mandarijnen onderling kruist, het nestaantal gemiddeld lager ligt. Ook zijn er geen exemplaren die bij het fokken alleen maar Mandarijnen voortbrengen. Het gaat om een lethale factor en dit betekent dat wanneer het gen dubbel geërfd wordt, het niet levensvatbaar is en dat de vrucht in de baarmoeder afgestoten wordt. Ervaring is dat wanneer Mandarijnen onderling gefokt worden, dit niet tot problemen leidt.
Foto's
Informatie
De naam Mandarijn is in Singapore bedacht. Daar wordt de kleur namelijk Mandarin genoemd. Het is later in het Nederlands vertaald.
Zo rond 2002 kwamen de eerste foto's van de kleur Mandarijn op internet te staan. De foto's kwamen uit Singapore. Singapore staat bekend om de hybriden en de fokkers dachten dat het om een hybride kleur zou gaan. Maar dit is niet het geval. De Mandarijn is namelijk in Nederland ontstaan. Nederland is een handelsland en exporteert veel dieren. Juist net voor het ontstaan van de Mandarijn kleur ging het slechter met de export van dieren naar o.a. Singapore en Japan. De fokker waar de Mandarijn kleur is ontstaan en een handelaar hebben afspraken gemaakt dat deze nieuwe kleur alleen geëxporteerd zou worden en niet op de Nederlandse markt verkocht zou worden. Naast dat ze Mandarijnen konden exporteren, konden ze een groter partij verschillende dieren verkopen.
Medio 2004 was de vraag uit het buitenland naar Mandarijnen vrijwel nihil en werden de eerste Mandarijnen in Nederland voor rond de 40 euro verkocht. Al snel bleek dat de kleur dominant vererft. Ook bleek de Mandarijnen die medio 2004 verkocht werden, niet drager te zijn van andere kleuren en waren ze qua bouw en type heel erg mooi. Daaruit kun je de conclusie trekken dat de Mandarijn kleur een zuivere mutatie van de Russische dwerghamster is. Bij de Campbelli dwerghamster bestaat namelijk geen dominante gele kleur die bij deze soort is ontstaan; alle gele kleuren die spontaan bij de Campbelli dwerghamster ontstaan zijn, zijn recessief van aard.
Er zijn fokkers die van mening zijn dat wanneer een Mandarijn voor het Geel-wildkleur roodoog gen draagt, de kleur lichter en egaler blijft. Dit blijkt inderdaad zo te zijn, de Mandarijn kleur is heel gevoelig is voor de gedragen kleuren. Zo is de Mandarijn die voor Zwart draagt, helemaal niet meer mooi geel, maar grauwig bruingrijs. Door diabetes problemen zijn veel fokkers in de periode 2008 tot en met 2012 met deze kleurslag gestopt en ook gestopt om deze kleur met Geel-roodoog factor verder te kruisen.
Wat heel typisch was, was dat elke Mandarijn in de periode 2004-2006 heel mooi van type en bouw was, terwijl de wildkleuren uit dezelfde nesten niet zo mooi waren. De fokkers konden dit niet goed verklaren. Zelf had ik de verklaring dat aan het Mandarijn gen, genen gekoppeld moesten zitten die positieve invloed hadden op het uiterlijk. Na ongeveer twee jaar fokken kwamen steeds meer gevallen van diabetes. En het bleek zo te zijn dat alleen de Mandarijn (gerelateerde) gekleurde diabetes kregen en de wildkleuren gefokt uit Mandarijnen dit niet kregen. Anno 2019 is de vraag nog steeds of het wel om diabetes gaat of dat het om een ander soort probleem gaat dat diabetes achtige verschinselen veroorzaakt (bijv. nierproblemen). Mede omdat wanneer een Mandarijn met diabetes wintervacht krijgt, hij tijdelijk geen diabetes problemen kent. Bij de kleurmuis met de mutatie Oranje blijkt eenzelfde probleem te zijn en dat er vaker diabetes voorkomt. De kleurmuis Oranje en de mutatie Mandarijn hebben gelijksoortige eigenschappen, echter het gaat niet om dezelfde mutatie. De mutatie Oranje ligt namelijk op de a-locus en de Mandarijn ligt niet op de a-locus. Naast diabetes problemen hadden veel fokkers ook last van onvruchtbaarheid. Veel fokkers zijn derhalve gestopt en een aantal fokkers zijn selectief verder gegaan met de Mandarijn kleur.
Door selectie zijn aantal Mandarijnen met diabetes problemen sterk verminderd. Zo heeft mijn broer Peter selectie gedaan op de grote van de plashoeken en dat blijkt een goede selectiemethode te zijn. Zelf heb ik de Mandarijn met mijn ander lijn dat gebaseerd is op twee Engelse bloedlijnen en zijn beduidend kleiner en mager van bouw en type. Daardoor zijn de Mandarijnen veel kleiner geworden en kennen ze geen diabetes problemen. Toch hoor je nu en dan dat er diabetes problemen zijn. Het is mogelijk dat diabetes er niet uitgeselecteerd is, maar bi het selecteren onderdrukt is. En dat wanneer het gekruist wordt met andere lijnen, zij wederom groter en zwaarder worden. En daardoor weer meer diabetes gevallen ontstaan.
Zelf heb ik veel onderzoek gedaan naar de mogelijke oorzaken van diabetes. Mede omdat tussen 2000 en 2006 geen diabetes gevallen bekend zijn en later pas ontstonden. Diabetes ontstond op het moment dat de Mandarijn met Blauw-wildkleur gekruist werd. En dat kleuren niet alleen invloed hebben op het uiterlijk, maar ook op de gezondheid. Deze theorie heb ik nooit kunnen bewijzen en is niet altijd zo. Een ander mogelijkheid is dat de kleur Mandarijn niet alleen heel gevoelig is voor gedragen andere kleuren, maar ook voor diabetes genen. En wanneer in de lijn diabetes genen voorkomen, de Mandarijn het sneller krijgt. Ook dit heb ik nooit kunnen aantonen. Wel zo is dat ik geen diabetes gevallen bij Mandarijn zie, ook geen diabetes meer zie bij mijn Blauw-wildkleur dieren. En dat zag ik tot 2016 zo af en toe wel (1-2 gevallen per jaar). Natuurlijk is het ook mogelijk dat de Mandarijn mutatie zelf dit veroorzaakt, net als bij de kleurmuis mutatie Oranje.
De kleur Mandarijn is geen kleurslag voor beginnende fokkers en eigenlijk ook niet voor kleinschalige fokkers. Omdat zij beperkt zijn in hun selectiebeleid.
Oranje geboren
De Mandarijnen worden oranje geboren en verkleuren wanneer ze hun kinderharen verliezen.
Mandarijn drager zwart en de mutatie Zwart overheerst
Wanneer de Mandarijn met Zwart gekruist wordt, dan krijg je Mandarijnen die voor Zwart dragen. Zij worden oranje geboren, worden eerst licht geel en bij een leeftijd tussen vier en acht weken oud worden ze grijsachtig tot bruinachtig. Als zij ook voor Geel-roodoog factor dragen, dan zie je dat er ook meer geelbruine haren tussen zitten. De kleur is niet stabiel en kent ook geen eigen naam. Maar de uiting is totaal anders. Waarschijnlijk komt dit mede omdat de Zwarte mutatie de eigenschap heeft dat de haarpunten donkerder maakt. Ongeacht dat de mutatie recessief is, heeft één enkel gen al invloed. Dragers voor Zwart kennen ook een donkerder ondervacht kleur. Daardoor krijgen Mandarijn haren waarbij de onderstuk en bovenstuk erg donker zijn.
Zwart overheerst ten opzichte van de Mandarijn. Een zwarte Russische dwerghamster die tevens genetisch Mandarijn is, is zwart van kleur. Zo is het mogelijk dat zwartgekleurde Russische dwerghamsters Mandarijnen voortbrengen. Wel is de ervaring dat het combineren van deze twee kleuren erg lastig lijkt te zijn. En mijn vermoeden is daarom dat beide mutaties op dezelfde chromosoom liggen.
Anno 2017 zijn er hybride Campbelli dwerghamsters met de kleur Mandarijn gefokt. En deze exemplaren zijn gekruist met zwartgekleurde Campbelli dwerghamsters. Het blijkt dat bij de Campbelli dwerghamster de kleuren Zwart en Mandarijn wel gecombineerd kan worden en leidt tot een melkchocola achtige kleur.
Geüpdate op 22 augustus 2019